De Domtoren

Op 26 juni 1321, een zonnige en feestelijke dag, werd de eerste steen van de Domtoren gelegd. Heel Utrecht liep uit om dit bijzondere moment mee te maken.

De Domtoren is af: na ruim 60 jaar (!) bouwen is het symbool van de (macht van de) kerk afgerond. De hoogste toren van de Lage Landen!

Geert van Wou giet 13 luidklokken voor de Domtoren. Alle klokken hebben een eigen naam en andere klank en wegen bij elkaar ruim 30.000 kilo.

Vandaag de dag kun je ze met eigen ogen zien tijdens de traprondleiding! Wist je dat ze nog altijd met de hand worden geluid? Een taak die we sinds 1979 met een gerust hart kunnen overlaten aan het Utrechts Klokkenluiders Gilde (UKG). Klik hier voor meer informatie over het UKG.

Tussen 1519 en 1525 vond de eerste restauratie van de Domtoren plaats. In die jaren werd het achtkant opnieuw gewit.

Daarvoor schafte het Domkapittel in de jaren tussen 1519 en 1524 maar liefst 4629 pond loodwit aan dat met lijnzaadolie werd aangemaakt.

Het jaar van de beeldenstorm. Beelden en heiligdommen van de katholieken worden vernield en de Dom wordt een protestantse kerk.

De gebroeders Hemony leveren 35 klokken voor het nieuwe carillon van de toren. Het totaalgewicht was 13.545 kg!

Een allesverwoestende tornado raast over Utrecht op 1 augustus 1674, een warme zomeravond. Het middenschip van de Domkerk stort in. De kerk en toren raken voorgoed van elkaar gescheiden.

Toen de toren na de storm van 1674 gescheiden werd van de kerk, werd het een plek waar ‘sodomieten’ (homoseksuele mannen) in het geheim samenkwamen.

Rond 1730 kwam hier abrupt een einde aan toen de torenwachter twee mannen betrapte en er zo een netwerk van sodomieten aan het licht kwam. Ze werden berecht en ter dood veroordeeld, net als veel anderen. Zo werden Domtoren, -kerk en middenschip het toneel van wat zou uitgroeien tot de grootste vervolging van homoseksuelen in Nederland.

Pas 150 (!) jaar na de grote storm van 1674 worden de resten van het ingestorte middenschip opgeruimd en ontstaat het huidige Domplein.

De Domtoren is er slecht aan toe. Even wordt er zelfs gedacht om de toren te slopen; gelukkig is dat plan nooit doorgezet! In 1836, toen de Dom op instorten stond, krijgt de toren een opknapbeurt die 5 jaar gaat duren.

Tussen 1901 en 1930 wordt de toren nogmaals gerestaureerd. Zo wordt de spits voorzien van een nieuw dak waardoor de toren in totaal 112 meter en 32 centimeter hoog wordt en krijgt de Domtoren een ontvangstgebouw met een statig trapportaal.

Op 7 mei 1945 vond de officiële bevrijding van Utrecht plaats. Deze werd aangekondigd door het uithangen van de Nederlandse vlag bovenin de Domtoren – op dat moment van grote symbolische betekenis – en een luiding van de luidklokken.

Deze luiding, die een half uur duurde, was de eerste keer dat de klokken weer te horen waren sinds de Nederlandse capitulatie in 1940. Dat was een emotioneel moment voor veel Utrechters, die hiermee na vijf jaar bezetting de vrijheidsfeesten konden laten losbarsten.

Enkele maanden lang staat er een houten replica van een Saturnus 5-raket tegen de Domtoren.

De raket-op-schaal was een initiatief van tv-sterrenkundige Chriet Titulaer, om de ruimtevaartexpositie Space ’86 te promoten. Doordat de raket en Domtoren vrijwel dezelfde hoogte hadden, kon het publiek zo een goede indruk krijgen van de massale omvang van de raket.

In het Japanse themapark ‘Huis ten Bosch’, gelegen bij de stad Sasebo, staat een nagebouwde Domtoren van 105 meter hoog van échte Nederlandse bakstenen!

Op 5 juli 2015 koerst de Tour de France onder de Domtoren door. In dat jaar startte de Ronde van Frankrijk in Utrecht en werd het peloton door duizenden mensen toegejuicht op het Domplein.

Na enkele kleinere restauraties en onderhoudsbeurten is het weer tijd voor een grotere en omvangrijke restauratie van het exterieur van de Domtoren.

Meer informatie over de huidige restauratie kun je hier vinden.